ARCH_ART

Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να δούμε την αλήθεια. (Π. ΠΙΚΑΣΟ)

Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να δούμε την αλήθεια. (Π. ΠΙΚΑΣΟ)

Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

ΠΤΥΧΙΑΚΕΣ / ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ

Ειδικευμένοι μηχανικοί και οικονομολόγοι του Α.Π.Θ. παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια εκπόνησης πτυχιακών / διπλωματικών εργασιών. Υποστήριξη σε Βιβλιογραφικές και Ερευνητικές Εργασίες σε όλα τα αντικείμενα. 10 χρόνια εμπειρίας και στήριξης στο Σπουδαστή/ Φοιτητή! 
Πληροφορίες στο arch.lebla@gmail.com

ΜΑΘΗΜΑΤΑ Photoshop

Το Adobe Photoshop είναι το πιο δημοφιλές πρόγραμμα για τη δημιουργία και τη μετατροπή εικόνων. Με το 15ωρο πρόγραμμα μαθημάτων μας, θα μάθετε να χρησιμοποιείτε τα βασικά εργαλεία του προγράμματος, να δουλεύετε με layers και να εφαρμόζετε στις εικόνες φίλτρα. Επίσης, θα μπορείτε να διορθώνετε και να βελτιώνετε φωτογραφίες, αλλάζοντας το μέγεθος και το σχήμα τους, τη φωτεινότητα και τις αντιθέσεις των χρωμάτων τους, αφαιρώντας το φόντο τους αλλά και προσθέτωντας άλλες εικόνες και χαρακτήρες.
Τα σεμινάρια καταρτίζονται από ειδικευμένους μηχανικούς ΑΠΘ - μελετητές. Οι υπηρεσίες παρέχονται με τη μορφή ιδιαίτερης διδασκαλίας στις περιοχές Θεσσαλονίκη, Κατερίνη, Σέρρες.
Επικοινωνήστε μαζί μας για να καθορίσουμε ένα ευέλικτο πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τον χρόνο σας. Πληροφορίες στο arch.lebla@gmail.com

ΜΑΘΗΜΑΤΑ AutoCAD 2D Basic

Θέλετε να μάθετε AutoCAD;
Με τη βοήθεια των ειδικευμένων μας μηχανικών ΑΠΘ, οι νέοι χρήστες του προγράμματος θα εξοικειωθούν με την ηλεκτρονική σχεδίαση και θα κατανοήσουν τη χρησιμότητα κάθε εντολής. Θα μάθουν να χρησιμοποιούν τα βασικά εργαλεία του προγράμματος, να δουλεύουν με layers και να χρησιμοποιούν την περιοχή εντολών, τις γραμμές και τις παλέτες εργαλείων. Επίσης, θα μάθουν τις βασικές αρχές σχεδίασης με το AutoCAD, τις βασικές εντολές επεξεργασίας και τις βασικές εντολές διαχείρισης οθόνης και σχεδίασης. Ακόμα, οι νέοι χρήστες θα εξοικειωθούν με τις διαγραμμίσεις (Hatch) και τη διαστασιολόγηση των σχεδίων.
Οι υπηρεσίες παρέχονται με τη μορφή ιδιαίτερης διδασκαλίας στις περιοχές Θεσσαλονίκη, Κατερίνη, Σέρρες. Επικοινωνήστε μαζί μας για να καθορίσουμε ένα ευέλικτο πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τον χρόνο σας. Πληροφορίες στο arch.lebla@gmail.com

 

Πέμπτη 26 Μαΐου 2011

STREET ART

γκαλερί Λόλα Νικολάου, με χορηγό την εταιρεία "ΓΚΡΙ" και με την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης , οργανώνει εκδήλωση κατά την οποία οι street artists amok, apset, jamer, Jason, live2, nade, nast2, rasel, sakre, sive , toulis, θα βάψουν (ζωγραφίσουν) δέκα containers μεταφοράς μπάζων.

Τοποθεσία : παραλία Θεσσαλονίκης, απέναντι από το Δημαρχείο (άγαλμα Κ. Καραμανλή), από τις 5.00 μέχρι τις 9.00 μ.μ.

"Με τον τρόπο αυτό μεταμορφώνουμε αυτούς τους δέκα κάδους που βρίσκονται καθημερινά στο κέντρο της πόλης μας σε έργα τέχνης, συμβάλλοντας έτσι στον οπτικό μας πολιτισμό."

Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

54η Biennale τέχνης στη Βενετία

Η 54η Biennale Τέχνης στη Βενετία θα πραγματοποιηθεί από τις 4 Ιουνίου 2011 εώς και τις 27 Νοεμβρίου του 2011.  Το θέμα της φετινής έκθεσης είναι ILLUMInations.
Οι κεντρικοί εκθεσιακοί χώροι θα βρίσκονται στα περίπτερα των Giardini και της Arsenale, αλλά εκθέσεις θα πραγματοποιούνται και σε διάφορους άλλους χώρους μέσα στην πόλη της Βενετίας.
Θα φιλοξενηθούν 82 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν 32 νέοι καλλιτέχνες. Υπάρχουν 89 εθνικές εθνικές συμμετοχές, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ για τη Biennale Τέχνης, αφού στην προηγούμενη έκθεση (Biennale Τέχνης του 2009) συμμετείχαν 77 χώρες. Ανάμεσα στις χώρες που θα συμμετάσχουν για πρώτη φορά, είναι η Ανδόρα, η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν, το Μπαγκλαντές και η Αϊτή. 
Το θέμα της έκθεσης ILLUMInations δίνει έμφαση στη διαισθητική αντίληψη και τις ψευδαισθήσεις της σκέψης, που ενισχύονται από τη συνάντησή τους με την τέχνη και την ικανότητάτης να ακονίσει τους μηχανισμούς της αντίληψης.

Ελληνική  Συμμετοχή
Με την εικαστικό Διοχάντη, πρόταση της κριτικού τέχνης Μαρίας Μαραγκού θα εκπροσωπηθεί η Ελλάδα στη φετινή διοργάνωση της Μπιενάλε Βενετίας που θα πραγματοποιηθεί από 4 Ιουνίου έως 27 Νοεμβρίου.
Το έργο της ελληνικής συμμετοχής θα φιλοτεχνηθεί insitu και θα ενοποιεί το εξωτερικό με το εσωτερικό περιβάλλον του ελληνικού περιπτέρου της Βενετίας δημιουργώντας με λιτότητα μία διαδρομή στο χώρο μέσα από φωτεινές και σκοτεινές «στιγμές» που θα σκιαγραφούν την ιστορία της Βενετίας και των Εθνών που πέρασαν από αυτήν. Να σημειωθεί ότι πρωταρχικό ρόλο στο έργο της Διοχάντης έχουν παίζουν τα υλικά, τα οποία φέρουν ψήγματα της μνήμης αλλά επίσης ο ήχος και το φως.

Τετάρτη 20 Απριλίου 2011

Κατανοώντας την αφηρημένη τέχνη...

Surface reality - Thaneeya Mc Ardle

     Το να κατανοήσεις την αφηρημένη τέχνη είναι εύκολο! Το μόνο που απαιτείται είναι ανοιχτό μυαλό και μεγάλη φαντασία. Αν κοιτάξετε τον πίνακα που βρίσκεται επάνω, τι βλέπετε; Περιστροφικές κινήσεις…; Σχήματα…; Μια σειρά από πολύχρωμα σχέδια…; Ένα τρεχούμενο ρυάκι που περνάει μέσα από ένα πλούσιο λιβάδι…; Ή μήπως … καθαρή ενέργεια και κοσμική ροή;

     Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος σ’ αυτή την ερώτηση. Η αφηρημένη τέχνη είναι ανοιχτή σε ερμηνείες. Απαιτεί από τον θεατή της να έχει ανοιχτό και ερευνητικό πνεύμα. Θα πρέπει να μπει στη ζωγραφική και δει πού θα τον οδηγήσει. Η αφηρημένη τέχνη δίνει την ελευθερία στο θεατή να εξερευνήσει το έργο τέχνης και να ορίσει το δικό του νόημα.
     Η κατανόηση της αφηρημένης τέχνης απαιτεί εφευρετικότητα και μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε μόνοι μας την έννοια πίσω από το έργο. Δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό, όπως γίνεται σε έργα με νεκρές φύσεις, πορτρέτα και άλλες μορφές της παραστατικής τέχνης, γιατί η αφηρημένη τέχνη είναι ανοιχτή σε ερμηνείες κατά τρόπο, ενώ η παραστατική τέχνη δεν είναι.
Όλοι θέλουν να καταλάβουν τη ζωγραφική. Γιατί δεν προσπαθούν να καταλάβουν το κελάηδημα των πουλιών; Τους αρέσει η νύχτα, ένα λουλούδι, τόσα πράγματα γύρω τους, χωρίς να τα καταλαβαίνουν... Γιατί πρέπει οπωσδήποτε να καταλάβουν τη ζωγραφική; (Πάμπλο Πικάσο)
     Ο Πικάσο έχει κάποιο δίκιο… Η τέχνη δεν μπορεί να εξηγηθεί επαρκώς με λόγια, γιατί η επιρροή της στους ανθρώπους είναι τόσο προσωπική και μιλάει στα μη λεκτικά τμήματα της ύπαρξής μας. Θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την ανάγκη μας να εξηγήσουμε όλα τα πράγματα με λέξεις και να αφήσουμε το έργο τέχνης να μας ταξιδέψει... ακόμη και αν μας μεταφέρει σε άλλους τόπους και χρόνους…!
     Για να γίνει «κατανοητή» η αφηρημένη τέχνη, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα διαφορετικό κομμάτι του εαυτού μας, με το οποίο δεν είμαστε εξοικειωμένοι. Μην προσπαθείτε να εντοπίσετε ένα ακριβές νόημα για κάθε εικόνα…
     Κοιτάξτε το έργο τέχνης με τον ίδιο τρόπο που θα ακούγατε μια μελωδία… Δε χρειάζεται να γνωρίζετε τις νότες… Απλώς τις αφήνετε να σας ταξιδέψουν. Έτσι λοιπόν, αφήστε και το βλέμμα σας να περιπλανηθεί πάνω από τη ζωγραφική με τον ίδιο τρόπο που περιπλανιούνται και οι νότες μιας σύνθεσης. Αντί να προσπαθείτε να καταλάβετε με τι μοιάζει η ζωγραφική, απλώς επιτρέψτε στον εαυτό σας να παρασυρθεί από αυτή. Αφήστε το βλέμμα σας να ταξιδέψει σε όλο τον πίνακα, χωρίς προσδοκίες.

Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

Η πτώση του Ικαρου

Ικάρου πτήσεις
κι αν ζήσεις
ξαναπετάς
ευθεία μικρή η τροχιά σου
μετρημένη
κάπου στον ήλιο τελειώνεις
Ανοίγεις τα φτερά
φονικά τα χτυπάς
χαριστικά σε υψώνεις
την περιέργεια θυμώνεις
μια τελευταία φορά...

Και πριν απ’ τις κατακτήσεις
θα έχεις κατεβεί
από τον θρόνο που είχες κτίσει
για να πεθάνεις ξεκούραστος
κι αθώος
μόνο για μια πτήση



     Ο Ίκαρος απεικονίζεται με μια προεξέχουσα, λαμπρή, κόκκινη καρδιά, καθώς πέφτει από τον ουρανό. Η καρδιά συμβολίζει το πάθος του, αντικαθιστώντας την ύβρη του αρχικού μύθου, που ήταν η αιτία της καταστροφικής πτώσης του. Η αφηρημένη πράξη της πτώσης τονίζει το συμβολισμό του μύθου: αντί να απεικονίζει μια κυριολεκτική πτώση, ο Matisse παραπέμπει σε μια νωχελική, απελπισμένη βουτιά, πιο κοντά στην τραγική ήττα που αντιπροσωπεύει η πτώση του Ίκαρου.
     Με τέτοιες τεχνικές, ο Matisse προσγειώνει το μύθο του Ικαρου περισσότερο στην καθημερινότητα. Πράγματι, το πάθος του Ικαρου και η στάση του σώματός του, θυμίζει έντονα την τρέλα του φιλόδοξου καλλιτέχνη και την αναπόφευκτη αποτυχία του να επιτύχει τους υψηλούς στόχους του.
     Η εκτέλεση του έργου του Mattise είναι καθοριστικής σημασίας για τη δύναμή της. Ζωγράφισε το μπλε φόντο του ουρανού με μεγάλο πινελιές, χρησιμοποίησε τόνους ελαφρούς έως μέτριους του μπλε. Το αποτέλεσμα είναι ένα ευάερο, φωτεινό, αιθέριο σκηνικό, στο οποίο μπορεί να τοποθετηθεί το λαμπρό φως των αστεριών και η έντονη μαυρίλα του σχήματος του Ίκαρου. Τα αντικείμενα δημιουργούν μια έντονη αντίθεση με το μπλε, που είναι πραγματικά αξιοσημείωτη. Η καταστροφική φύση της πτώσης υπογραμμίζεται από αυτήν την αντίθεση και την απλή κατασκευή: δεν υπάρχει τίποτα για να καλύψει ή να αποσιωπήσει την τραγωδία της στιγμή δημιουργούν μια έντονη αντίθεση με το μπλε, που είναι πραγματικά αξιοσημείωτη. Η καταστροφική φύση της πτώσης υπογραμμίζεται από αυτήν την αντίθεση και την απλή κατασκευή: δεν υπάρχει τίποτα για να καλύψει ή να αποσιωπήσει την τραγωδία της στιγμή.

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

Διφορούμενες Εικόνες

Οι διφορούμενες εικόνες, προσφιλείς σε όλους από αιώνες, χαρακτηρίζονται από την υψηλή ευφυία των καλλιτεχνών που τις δημιουργούν.....
Τι μας κρύβουν όμως πίσω από την αρχική εικόνα;



Βλέπετε 9 κρυμμένα πρόσωπα;



Ινδιάνος ή Εσκιμώος



Γέφυρα ή πλοία που χάνονται στον ορίζοντα ;


Βρείτε το γάϊδαρο



Προσπαθήστε να μετρήσετε τα προσωπα. (πάνω από 15)





Για ποιον παίζει ο κιθαρίστας: σπίτια η ακροατές;




Ερωτευμένος κλόουν ή κρανίο;

Σάββατο 16 Απριλίου 2011

Η εμμονή της μνήμης...





Πολλές φορές το μυαλό σκαλώνει, σ' ένα όνειρο. Σ' ένα φόβο. Τα ρολόγια δεν αντέχουν στο χρόνο, τον ίδιο αυτό χρόνο που μετράνε. Στρατιές μηρμυγκιών, οι στιγμές, κατατρώγουν τους δείκτες, σχηματίζοντας παράλληλα νέους, ρεαλιστικότερους. Μια μορφή ή ένα άτι σελωμένο, με ρολόϊ. Κοιμώνται ή μήπως είναι νεκρά. Ένα κλαρί γυμνό κι ένα τοπίο επίσης γυμνό, κρατάν ένα ρολόϊ. Ο χρόνος, "γλύπτης των ανθρώπων παράφορος" ζεύει τα όνειρα. Ωστόσο εδώ, κατά τη προσωπική μου άποψη, ο καλλιτέχνης δε μιλά απλά για το χρόνο το γλύπτη, έτσι γενικά. Μιλά και συγκεκριμενοποιεί το χαμένο χρόνο, το σιωπηλό χρόνο, τον οποίο τόνιζει με ιδιαίτερα μεγάλην έμφαση!)

     Το έργο του Νταλί «Η εμμονή της μνήμης» είναι ελαιογραφία σε καμβά (1931). Η σκηνή που απεικονίζεται είναι πραγματικά η έρημος κοντά στην Καταλονία της Ισπανίας, όπου έμενε ο Dalì. Τα ρολόγια που λιώνουν αντιπροσωπεύουν τις προσπάθειες του Dalì να δείξει το χάσιμο της σημασίας της ώρας. Τα μυρμηγκιά που περπατάνε πάνω στο ωρολόγιο αντιπροσωπεύουν τη φθορά της ώρας. Ο τίτλος της ζωγραφιάς λέει για την ικανότητα της μνήμης να συγκρατιέται καθώς η ώρα φθείρεται γύρω της. Σε όλα τα έργα του, η μεγαλύτερη συνεισφορά του Dalì στις υπερρεαλιστικές ζωγραφιές ήταν η «παρανοϊκή-κριτική μέθοδός» του, που του επέτρεψε να βάφει και να βλέπει δύο διαφορετικά πράγματα στην ίδια στιγμή, στην περίπτωση αυτή η ώρα και η φύση. Αυτή η παράξενη έννοια έκανε τις ζωγραφιές του ασυνήθιστες, φανταστικές και μερικές φορές κάπως ανησυχητικές. Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά φαίνονται στην Επιμονή Της Μνήμης.
     Είναι η πιο διάσημη εικόνα του Νταλί – αυτή όπου η εμμονή της μνήμης γεμίζει την έρημη χώρα. Σαφώς τούτη η εικόνα, που τρία χρόνια αργότερα (και μέσα από μια περιπετειώδη διαδρομή) κατέληξε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στάθηκε η γέφυρα για την κατάκτηση της Αμερικής: το πρώτο ταξίδι έγινε το 1934 με πεντακόσια δολλάρια που του δώρισε ο Πικάσο.

Ο Μυστικός Δείπνος και τα μυστικά του!!!


     Δημιουργήθηκε μεταξύ των ετών 1495 - 1497, και τοποθετήθηκε στην τραπεζαρία του μοναστηριού Μαρία ντέλε Γκράτσιε του Μιλάνου. Λένε, οτι ο πίνακας έγινε χωρίς καμία αρχικά έμπνευση αλλά το αποτέλεσμα βρίθει απο συμβολισμούς, χρώμα και εκφραστικότητα των μορφών. O Πίνακας του Λεονάρτο Ντα Βίντσι με το Μυστικό δείπνο αποκαλύπτει τα μυστικά του. ΄Ετσι μέσα από μια φωτογραφία 16 δισεκατομμυρίων pixels αποκαλύπτονται λεπτομέρειες .
     Ο πίνακας απεικονίζει το Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του. Η σκηνή έχει προκάλεσει καποιές αντιρήσεις, καθώς κάποιοι υποστηρίζουν, οτι εκείνη τη στιγμή ο Ιησούς ανακοινώνει στούς μαθητές οτι "σήμερον εις εξ' ημών θέλει με παραδώσει εις το σταυρωθήναι", και κάποιοι άλλοι, οτι πρόκειται για την στιγμή όπου ο Ιησούς κάνει την τελετή της Θείας Ευχαριστίας.
     Βλέπουμε στο κέντρο του πίνακα τον Ιησού με τον Ιωάννη στα αριστερά του. Ή μήπως δεν είναι ο Ιωάννης; Κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγράφισε την Μαρία την Μαγδαληνή και όχι τον Ιωάννη. Ο Λεονάρντο σαν Μέγας Μάγιστρος της Σιόν, υποστήριζε ότι ο Ιησούς ήταν ζευγάρι με την Μαγδαληνή. Ο συμβολισμός τους με τα ίδια ρούχα στον πίνακα, μας δίνει να το καταλάβουμε.
Λεπτομέρεια του Μυστικού Δείπνου, στην οποία φαίνεται "ο Ιωάννης"(?)
Επίσης ο Ντα Βίντσι μας δείχνει μια άλλη όψη του Απόστολου Πέτρου. Τον βλέπουμε να προσεγγίζει απειλητικά την "Μαρία την Μαγδαληνή" με το χέρι προτεταμένο στο λαιμό της σα να είναι ένα μαχαίρι για να της κόψει το κεφάλι. Αυτό αφ' ενός μας δείχνει το μίσος του Απ.Πέτρου προς τη Μαρία και αφ' ετέρου είναι ένας συμβολισμός του Ντα Βίντσι που δείχνει το μίσος του Απ.Πέτρου προς τις γυναίκες και το πόσο κατώτερες τις ένιωθε.
Λεπτομέρεια του Μυστικού Δείπνου, στην οποία φαίνεται ότι κάποιος κρατάει μαχαίρι
Βλέποντας εν συνεχεία τον Ανδρέα, τον μαθήτη που κάθεται ακριβώς πίσω απο τον Πέτρο, να σηκώνει τα χέρια και να κοιτάει κάπως σαστισμένος τον οπλοφόρο Πέτρο και τον "Ιωάννη" ενώ "συζητούν". Εδώ έχουμε δύο ερμηνείες. Αν ο Ιησούς αποκαλύπτει στους Αποστόλους οτι θα προδοθεί, τότε η στάση του Ανδρέα ειναι λογική, γιατί δεν θέλει να δεχτεί κατί τέτοιο. Αν όμως βρισκόμαστε στην στιγμή της Θείας Ευχαριστίας, η χειρονομία αποτελεί μια ισώς απειλή ή εντολή για τήρηση σιώπης απο την πλέυρα του Πέτρου! Να σταματήσει ο Πετρός τι; Την περίεργη "συζήτηση" που έχει με τον "Ιωαννή";
     Οι εκπλήξεις συνεχίζονται μελετώντας τον διάσημο πίνακα "Ο μυστικός δείπνος". Ανάμεσα σε όλα αυτά, ξεχωρίζει μια καινούργια λεπτομέρεια σχετικά με την επίμαχη μορφή, καθώς μεταξύ αυτής και του Ιησού σχηματίζεται ένα "Μ"- αν ακολουθήσουμε τα περιγράμματα και υποθέσουμε οτι τα σώματα τους ενώνονται στους καρπούς πάνω στο τραπέζι - ένα "Μ" που σημαίνει Μαρία, ή Μαγδαληνή. Ομως, στον πίνακα υπάρχει ένα διπλό "Μ": το πρώτο το είδαμε ήδη, αλλα το δεύτερο είναι εκείνο που σχηματίζουν με τα σωματά τους οι απόστολοι Φίλιππος και Ματθαίος - τρίτος και τέταρτος στα αριστερά του Ιησού. Είναι μια πολυ περίεργη και σημαντική λεπτομέρεια, καθώς έτσι έχουμε δύο "Μ" στο "Μυστικό Δείπνο", τα δύο "Μ" της Μαρίας Μαγδαληνής!     Τα παράξενα όμως δεν σταματούν εδώ!!! Αν παρατηρήσουμε πολύ προσεκτικά το έργο, θα διακρίνουμε πως υπάρχουν 13 άτομα - δώδεκα απόστολοι και ο Ιησούς, που είναι και το κεντρικό πρόσωπο του πίνακα. Αν εξετάσουμε το τραπέζι, θα δούμε οτι υπάρχουν μόνο δώδεκα ποτήρια με κρασί και ο καθένας έχει ένα ολόκληρο μικρό ψωμί το οποίο δεν φαίνεται κομμένο σαν να είχε μοιραστεί!. Δεν υπάρχει κύπελλο ή δισκοπότηρο, μόνο δώδεκα ποτήρια! λείπει ένα απο αυτά που έπρεπε να έχει το περιεχόμενο της Θείας Ευχαριστίας - ένα Δισκοπότηρο!! Μήπως όμως το Άγιο Δισκοπότηρο συμβολίζεται από κάποιο πρόσωπο του πίνακα; Μήπως συμβολίζεται, κατά τον Ντα Βίντσι, στο πρόσωπο της Μαρίας Μαγδαληνής και του μυστικού που κρύβει στο σώμα της;
     Ποιός ξέρει άραγε, με σιγουριά να μας απαντήσει, σε ενα θέμα που κρατάει και διχάζει εδώ και αιώνες και για το οποίο τόσα πολλά έχουν ειπωθεί και τόσοι πολλοί "μύθοι" έχουν γραφτεί;